Większość kierowców
zdecydowanie woli jazdę w dzień. Jedną z przyczyn takiego stanu
rzeczy – obok naturalnego zmęczenia i senności w nocy –
są niedostateczne warunki oświetlenia drogi w nocy.
Wyniki badań
pokazały, że osoba w wieku 40 lat potrzebuje do prowadzenia samochodu
dwukrotnie więcej światła niż 20-latek. Osoby w wieku 55 lat powodują
2-3 razy więcej wypadków w nocy niż młodzi ludzie w wieku 25 lat.
Dlatego też dobre oświetlenie jest ważne dla bezpieczeństwa jazdy
oraz komfortu kierowcy.
Wielu kierowców
lekceważy obowiązek dbania o należyty stan świateł. Ba –
lekceważy go nawet policja. Często możemy obserwować sytuację, w
której policjant z „suszarką” jest tak zaabsorbowany
wyłapywaniem kierowców przekraczających dopuszczalną prędkość, że nie
zwraca uwagi na samochody z ewidentnie źle ustawionymi światłami, a
nawet „cyklopy” z jednym tylko sprawnym reflektorem.
Obecnie w
samochodach stosuje się do oświetlania drogi wyłącznie żarówki
halogenowe lub – w niektórych modelach – wyładowcze
(ksenonowe). Żarówki halogenowe są wypełnione mieszaniną gazów, w
skład której wchodzą najczęściej związki jodu lub bromu. Dzięki temu
żarniki w drodze skomplikowanej reakcji chemicznej podlegają swego
rodzaju regeneracji, co z kolei sprawia, że wydajność świetlna
żarówki pozostaje w przybliżeniu taka sama podczas całego okresu jej
eksploatacji. Mimo to żarnik (drut wolframowy) wewnątrz żarówki z
czasem ulega stopniowemu zużyciu, zmniejszając jej moc świetlną.
Dlatego co trzy lata należy wymieniać żarówki halogenowe na nowe.
Przy wymianie warto jest wymieniać żarówki parami, ponieważ może się
zdarzyć, że i tak druga wkrótce ulegnie przepaleniu, a ponadto
uniknie się sytuacji, kiedy każde światło będzie miało inną moc i
barwę.
Sama wymiana żarówek
wydaje się sprawą niezbyt skomplikowaną, ale w jej trakcie należy
przestrzegać kilku zasad. Przede wszystkim wkładając nową żarówkę nie
wolno dotykać jej bańki. Tłuste palce pozostawiają widoczne ślady, a
przy wysokiej temperaturze szkła bańki mogą powodować wżery i
zmatowienia. W skrajnym wypadku różnice w rozszerzalności cieplnej
miejsc zabrudzonych i czystych mogą spowodować pęknięcie szkła.
W trakcie wymiany
powinno się korzystać z rękawiczek ochronnych i okularów. Może się
zdarzyć, że „zapieczona” żarówka nie da się w prosty
sposób wyjąć z gniazda, a manipulacje mogą spowodować zniszczenie
bańki i pokaleczyć dłonie. Ponieważ gaz w żarówkach znajduje się pod
wysokim ciśnieniem możliwe jest w także odpryśnięcie szkła i
uszkodzenie oczu.
Po wymianie żarówki
w reflektorze należy sprawdzić ustawienie świateł. Nie zawsze bowiem
uda się włożyć nową żarówkę idealnie w miejsce starej. A każda drobna
niedokładność przekłada się na złe oświetlanie drogi i oślepianie
innych uczestników ruchu.
Zużyte żarówki
powinny być w odpowiedni sposób zutylizowane, dlatego należy je
składować z odpadami specjalnymi.
Eksploatacja
Na jakość źródła
światła wpływa nie tylko okresowa wymiana żarówek, ale także
zachowanie prawidłowych warunków eksploatacji. Nie można więc
stosować żadnych nakładek (tzw. kapturów ksenonowych) nie mających
atestu i obniżających moc świetlną. Nie wszyscy wiedzą, że jeśli
kierowca będzie miał wypadek, a w protokóle ubezpieczeniowym złe
oświetlenie pojawi się jako jedna z jego przyczyn, towarzystwo
ubezpieczeniowe może odmówić wypłaty ubezpieczenia. Warto więc
stosować się do wskazówek producenta samochodu zawartych w instrukcji
obsługi i nie stosować innych, niż przewidziane, żarówek ani nie
próbować w jakikolwiek sposób tuningować świateł. Dotyczy to
zwłaszcza przeróbek wiązanych z użyciem świateł ksenonowych, które
wymagają znacznie wyższego napięcia zapłonu i zasilania. Warto bowiem
wiedzieć, że „ksenony” nie są typowymi żarówkami (z
włóknem żarowym), ale lampami wyładowawczymi. Źródłem światła jest w
nich łuk elektryczny palący się pomiędzy dwoma elektrodami. Do
zapłonu tego łuku potrzebne jest wysokie napięcie o wartości od 6 do
12 kV, natomiast do podtrzymania wystarczy napięcie rzędu 85 V. Lampy
ksenonowe wymagają specjalnych przetwornic zasilających oraz (zgodnie
z obowiązującymi m.in. w Polsce przepisami) reflektorów wyposażonych
w układ automatycznego poziomowania i urządzenie czyszczące szkła
(spryskiwacz lub wycieraczki).
Zgodnie z kodeksem
nie wolno także stosować żarówek o większej mocy niż 100 W. Mogą one
– z powodu znacznie większego poboru prądu – powodować
zapalenie się instalacji elektrycznej w samochodzie, a ponadto
powodują bardzo szybkie niszczenie odbłyśnika reflektora z powodu
wysokiej temperatury.
Żywotność żarówki i
jej moc świetlna są zależne od napięcia zasilającego. Jeśli zwiększy
się napięcie zasilające żarówkę o 5 proc., to strumień świetlny
zwiększy się o 20 proc., barwa światła przesunie się w kierunku
niebieskiej, ale żywotność żarówki zmniejszy się o połowę. Z tego
właśnie powodu w niektórych modelach samochodów instaluje się
oporniki wstępne aby napięcie zasilające nie przekroczyło wartości
13,2 V. Jeżeli napięcie jest zbyt niskie - np. instalacja elektryczna
pojazdu jest niesprawna – żarnik osiąga mniejszą temperaturę i
spada jasność strumienia świetlnego. Dlatego jednym z czynników
istotnie wpływających na jakość i żywotność oświetlenia jest stan
przewodów elektrycznych (zwłaszcza wszelkiego rodzaju złącz) oraz
sprawność regulatora napięcia.
Typy lamp
halogenowych:
H1, H2, H3 –
żarówki halogenowe jednowłóknowe
H4 – żarówki
halogenowe dwuwłóknowe
H7 –
udoskonalona wersja żarówki H1 stosowana w nowoczesnych systemach
reflektorowych
HB3 – żarówki
halogenowe jedonowłóknowe (światła dalekosiężne)
HB4 – żarówki
halogenowe jedonowłóknowe (światła mijania)
H1+30/50, H4+30/50 –
udoskonalone wersje żarówki H1 lub H4 z wypełnieniem gazem
ochronnym. W tych typach żarówek żarnik jest cieńszy, dlatego może
być eksploatowany w wyższej temperaturze. Dzięki wyższej
temperaturze luminacja jest większa i odbłyśnik może przesłać więcej
światła w obszary ważne dla bezpieczeństwa jazdy. Takie żarówki
można stosować w miejsce żarówek dotychczasowych - mają one
certyfikat dopuszczenia do eksploatacji. Zamiany żarówek na żarówki
innego typu można dokonywać jedynie parami.
Źródło: internet
|